Wiele osób poszukując alternatywnych, zdrowych metod słodzenia sięga po syrop z agawy zastępując nim cukier. Również weganie, którzy nie jedzą miodu, chętnie wybierają ten produkt w przekonaniu, że używają naturalnego syropu roślinnego. Czy na pewno jest to zdrowszy zamiennik cukru?
Syrop z agawy staje się coraz popularniejszy. Można go spotkać w przepisach ulubionych blogerów, a i jego zakup nie stanowi już problemu. Czy zainteresowanie syropem z agawy to zdrowy wybór czy moda?
Skąd pochodzi agawa
Agawa uprawiana jest od stuleci głównie w Ameryce Południowej i Środkowej. Posiada grube, mięsiste liście ułożone w rozetę, ostro zakończone i pokryte drobnymi, ostrymi kolcami. Oprócz tego, że jest uprawiana jako roślina ozdobna, wykorzystywana jest do produkcji alkoholi takich jak tequila, mezcal i pulque. Dawniej robiono z niej również papier, liny oraz sznurki. Syrop z agawy (zwany także nektarem z agawy) jest środkiem słodzącym wytwarzanym w Meksyku. Do jego produkcji wykorzystuje się głownie dwa gatunki tej rośliny Agave tequilana oraz Agave salmiana. W smaku przypomina słaby, rozcieńczony miód i jest trzykrotnie słodszy od cukru. Syrop z agawy składa się z fruktozy, której zawiera 56 do 92% (w zależności od sposobu produkcji, na ogół nie mniej niż 80%) oraz glukozy (8 -20%).
Naturalność tradycji…
Za naturalnością syropu przemawia jego historia. Tradycyjnie wytwarzany w Meksyku był produktem zdrowym i naturalnym. Sok był wyciskany z rdzenia rośliny, a następnie filtrowany i podgrzewany w temperaturze ok. 80 st.C do momentu osiągnięcia konsystencji syropu. W takiej postaci nadawał się już do spożycia. Brzmi wspaniale, prawda? Chociaż producenci reklamują syrop z agawy jako produkt naturalny, prawda jest taka, że obecnie ma on niewiele wspólnego z tym wytwarzanym od setek lat, a dietetycy nazywają go jednym z najbardziej przereklamowanych produktów. Obecnie tylko nieliczni producenci wytwarzają go tradycyjną metodą.
… a produkcja masowa
W masowej produkcji syropu z agawy nie pozyskuje się, jak zakładał pierwotny przepis, z łodyg rośliny, tylko z korzenia i zawartej w nim skrobi oraz inuliny. Skrobia z agawy jest podobna do tej występującej w zbożach. Aby z agawy powstał syrop, roślina musi przejść szereg procesów produkcyjnych. Skrobia, po rozpuszczeniu w wodzie, rozkłada się samoistnie do glukozy, natomiast inulinę poddaje się obróbce enzymatycznej oraz działaniu kwasów, aby pozyskać fruktozę.
W tym procesie produkcja syropu z agawy bardziej przypomina wytwarzanie syropu glukozowo-fruktozowego niż naturalne wyciskanie soku, a jego efektem jest oczyszczony produkt, praktycznie pozbawiony wartości odżywczych. Jedyną przewagą syropu z agawy nad glukozowo-fruktozowym jest jego niższy indeks glikemiczny, co zawdzięcza wyższej zawartości fruktozy. Jak się okazuje nie jest to zbyt wielką zaletą.
Kilka słów o fruktozie
Do niedawna uważano fruktozę, która jest głównym składnikiem syropu z agawy, za świetny zamiennik cukru, który pozytywnie oddziałuje na nasze zdrowie. Miał na to wpływ jej niski indeks glikemiczny (IG = 20), znacznie niższy niż sacharozy, z której składa się cukier (IG = 70), dzięki czemu mogła być stosowana przez chorych na cukrzycę. Jednak wnikliwe badania wykazały, że jej nadmiar w diecie może mieć niekorzystny wpływ na nasze zdrowie.
Skoncentrowana fruktoza nie występuje naturalnie ani w owocach, ani w innych produktach. W naturze zawsze towarzyszą jej enzymy, witaminy, minerały, błonnik i pektyny, a także inne rodzaje cukrów. Fruktoza nie jest wykorzystywana przez nasze komórki jako źródło energii, dlatego po szybkim wchłonięciu w jelicie, metabolizowana jest w wątrobie do trójglicerydów oraz cholesterolu frakcji VLDL (lipiproteiny o bardzo małej gęstości, ich rolą jest transport tłuszczu z wątroby do tkanki tłuszczowej). Wzrost stężenia trójglicerydów, które odkładają się w tkance tłuszczowej, powoduje choroby serca oraz nadciśnienie a także może prowadzić do stłuszczenia wątroby i otyłości brzusznej.
Badania na zwierzętach wykazały, że spożywanie fruktozy może prowadzić do przybierania na wadze, bo ma wpływ na poziom insuliny i leptyny, dwóch hormonów odpowiedzialnych za uczucie głodu. Z niektórych badań wynika, że fruktoza jest trawiona, przyswajana i metabolizowana w inny sposób niż glukoza i że sprzyja produkcji tłuszczu – pisze Nancy Clark w książce “Jedz i trenuj. Poradnik odżywiania dla aktywnych”.
Syrop z agawy – zalety
Oto kilka z nich:
- niski indeks glikemiczny sprawia, że może być stosowany przez diabetyków,
- nie powoduje alergii,
- jest trzykrotnie słodszy od cukru, dzięki czemu jest bardziej wydajny i można stosować go mniej niż cukru,
- dobrze rozpuszcza się w wodzie, również w zimnych napojach, co sprawia, że można słodzić nim np. mrożoną kawę czy drinki,
- zawiera śladowe ilości przeciwutleniaczy i mikroelementów takich jak żelazo, potas, magnez i wapń,
- jest produktem wegańskim.
Syrop z agawy stał się świetnym towarem eksportowym, a jego popularność rośnie. Dlatego jeśli zdecydujecie się na zakup tego słodzika, wybierajcie ten pozyskiwany na zimno (RAW). Niestety etykiety nie zawsze jasno wskazują, jaki dokładnie produkt znajduje się w butelce.
Syrop z agawy nie jest idealnym zamiennikiem cukru i dlatego nie powinien stać się, podstawą naszej diety, ale spożywany w rozsądnych ilościach na pewno nam nie zaszkodzi.
Traktujmy wszelki cukier jako używkę i spożywajmy z umiarem!
[table id=14 /]
Źródła:
- Nancy Clark, Jedz i trenuj. Poradnik odżywiania dla aktywnych, Wydawictwo Buk Rower 2015.
- Przegląd Lekarski 2012/69/4, str. 158-159
- Figlewicz et al., Effect of moderate intake of sweeteners on metabolic health in the rat, Physiol Behav.2009 Dec 7; 98(5): 618–624.
Powiązane wpisy: